Heyrətləndirici kosmoloji hadisələr psixologiyamıza güclü təsir göstərə bilər. Aprelin 8-də yenidən Günəş tutulması baş verəcək.
Günəş tutulmasının bizə mümkün təsirləri açıqlanıb.
Bu il aprelin 8-də Şimali Amerikadan keçəcək tam tutulmaya bizim o qədər də dramatik reaksiyamız olmaya bilər, lakin son araşdırmalar göstərir ki, tutulma hələ də psixologiyamıza güclü təsir göstərə bilər.
Günəşin tam tutulmasını yaşamağa imkan verən səma təsadüfləri silsiləsi qədər heyranedici hadisələr azdır. Tam Günəş tutulması Ayın Yerdən tam olaraq eyni ölçüdə və məsafədə və doğru orbitdə olmasından asılıdır ki, Günəşin qarşısından keçsin və bir neçə dəqiqə ərzində onun işığını tamamilə kəssin. Araşdırmalar göstərir ki, belə bir təəccüblü hadisənin şahidi olmaq hamımızı daha çox təvazökar olmağa və başqalarına qayğı göstərməyə ruhlandıra bilər.
Elmi araşdırmalar tərəfindən uzun müddət diqqətdən kənarda qalan hadisə son iki onillikdə getdikcə daha dəbdə olan elmi araşdırma sahəsinə çevrildi. Bu, bizi müqayisə zamanı kiçik hiss edən genişlik qavrayışının səbəb olduğu heyrət və heyrət təəccüb kimi müəyyən edilir.
Toronto Universitetinin psixoloqu Cennifer Stellar deyir:
"Bu, çox böyük bir şeyi dərk edəndə və dünyagörüşünüzə meydan oxuyanda əldə etdiyiniz emosiyadır. Bir obyektə və ya bir insana qarşı hiss etdiyiniz o qədər qeyri-adi hissdir ki, bunu başa düşməyiniz mümkün deyil."
Nəticə həyatı dəyişə bilər. Berkeley Kaliforniya Universitetində psixoloq Dacher Keltnerin "Awe" kitabında yazdığı kimi, maraq hissi "özümüzün və ya eqonumuzun nazlı, özünütənqidçi, hədsiz, status şüurlu səsini" susdura və bizə güc verə bilər.
Tədqiqat qrupu iştirakçıların yarısına Kainatın Yerdən uzaqlaşdığını göstərən qısa video, digər yarısı isə bağ hasarlarının necə qurulacağını izah edən rahatlaşdırıcı video nümayiş etdirib. Sonra hər iki qrupdan güclü tərəflərini, sonra isə zəif tərəflərini yazmaq istəndi. Fərz olunduğu kimi, kosmos videosu nümayiş etdirilən qrup, heyranlıq hissini ən çox yaşamış qrup idi və onların yazılarında güclü tərəfləri digərlərindən daha az idi.
Bu, təvazökarlıq əlaməti kimi şərh edilib.
Eyni məqalədəki başqa bir araşdırmada tədqiqatçılar iştirakçıların üçdə birindən heyran olduqları bir vaxtı xatırlamağı xahiş etdilər.
Digər üçdə bir hissəsi gülməli bir şeylə əyləndikləri vaxtları xatırlayıb, qalanları isə yemək almaq üçün təsadüfi bir səfəri.
Bu istiqamətdə tədqiqatçılar iştirakçılardan öz icmalarına nə qədər yaxın hiss etdiklərini təsvir etməyi xahiş etdilər. Onlara cüt dairələr verilib - biri özlərini, digəri isə ətrafdakı insanları təmsil edirdi. Şəkillər bir az Venn diaqramına bənzəyir, üst-üstə düşmə miqdarı icma ilə əlaqənin gücünü və onların ümumi şəxsiyyətindəki əhəmiyyətini ifadə edir. Metod bir az gizli səslənə bilər, lakin bu, sosial əlaqənin standart ölçüsüdür və heyranedici videoya baxdıqdan sonra iştirakçılar daha böyük üst-üstə düşən dairələri seçdilər.
Bu təcrübələr nə qədər maraqlı olsa da, laboratoriyadan kənarda baş verən təbii hadisələrə insanların kortəbii reaksiyalarını əks etdirməyə bilər.
Bu suala əsaslanaraq, Şon Qoldi 2017-ci ildəki tutulma zamanı axtardığı cavabları tapıb.
Ay və Günəşin nizamlandığı nadir hadisənin heyranlıq hisləri yaratması ehtimal edilirdi.
İnsanların sosial mediadakı ani reaksiyalarını araşdıran Qoldi, hansı istifadəçilərin hadisəyə şahid olduğunu və hansının görmədiyini bilmək üçün onların paylaşımlarından təxmin edə bilirdi.
Nəticələrə görə, tutulmanın şahidi olanlar tvitlərində heyranlıqlarını digərlərindən iki dəfə çox ifadə ediblər. Proqnozlaşdırıldığı kimi, bu, daha çox təvazökarlıq və ünsiyyətcillik hissləri ilə əlaqələndirilirdi./BAKU.WS
